Koleżanki i Koledzy,
Opowiem Wam historię, która już się raz w Polsce zdarzyła. Ale wprzód cytat:
”Patrząc z punktu widzenia funkcjonowania demokracji lokalnej, prawdopodobnie jeszcze ważniejsza od zewnętrznego nadzoru nad finansami jest sprawnie działająca kontrola wewnętrzna. To w jej ramach można wychwycić najwięcej nieprawidłowości. Co jeszcze istotniejsze – dobrze funkcjonująca kontrola wewnętrzna jest dowodem na występującą w społeczności lokalnej zdolność samoregulacji, a pośrednio umacniania mechanizmów demokratycznej władzy.”
Teraz pytanie! Jak myślicie, kiedy to powiedziano? Odpowiedź jest prosta. Tak dawno, że mało, kto w Polsce miał jakiekolwiek pojecie o tym, co to jest system wewnętrznej kontroli
o audycie nie mówiąc.
Od 1989 roku Rząd Brytyjski powołał Fundusz Know How, aby pomóc krajom Europy Środkowo-Wschodniej w procesie transformacji ustrojowej. Chociaż kraje te posiadały podstawy ekonomiczne i wykształcone kadry, to jednak brak było wiedzy nt. mechanizmów rynkowych, podstaw demokracji i zasad tworzenia społeczeństwa obywatelskiego.
Fundusz wydał na pomoc dla Polski ponad 100 mln funtów szterlingów. Pieniądze te były przeznaczone na doradztwo w zakresie: polityki społecznej, bankowości, usług finansowych, zmiany struktury przemysłu, rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw, polityki rolnej, samorządów lokalnych, ochrony środowiska, prywatyzacji oraz szkoleń menedżerów.
Zasadą działania Funduszu było i jest przekazywanie brytyjskich doświadczeń i umiejętności. Ważnym elementem działalności Funduszu jest pomoc Polsce w integracji z Unią Europejską. Pomoc w tym zakresie skierowana jest m.in. na zagadnienia przystosowania polskich przepisów prawnych do standardów Unii.
Wykonano kolosalną pracę. Implementowano wzory brytyjskie do warunków panujących wtedy w Polsce. Kto dziś pamięta jak wyglądała ustawa o finansach publicznych np. w 2000 r. Wydano szereg publikacji dotyczących między innymi: kontroli finansów komunalnych, zarządzania w gminie, kontroli wewnętrznej, monitoringu stanu gminy, systemu analiz samorządowych, zarządzania oświatą i wiele innych. Polecam przeczytajcie sobie te opracowania. Mimo, że minęło dużo czasu i polskie podstawy prawne, do których próbowano się dostosować są już dawno nieaktualne idea w nich zawarta, olbrzymia dawka wiedzy i doświadczenia na pewno Wam się przyda. (http://www.cofund.org.pl/khf/pub17.htm). Już wtedy tam pisano o ryzyku, audycie, budżecie zadaniowym itp.. Czytając te opracowania zorientujecie się ile czasu już straciliśmy nie korzystając z tych doświadczeń. Wtedy rządzący „utopili” ten projekt i wysiłek wielu ludzi. Dziś „topią” audyt. Taka mała powtórka z historii.