Celem kontroli wewnętrznych jest sprawdzenie poprawności oraz rzeczywistej realizacji projektu. Z kolei celem kontroli zewnętrznych jest zarówno kontrola poprawności wydatków poniesionych podczas realizacji projektów, dokonywana na podstawie odpowiednio dobranej próby, jak i audyt systemów zarządzania i kontroli wdrażania funduszy strukturalnych.
System kontroli środków pochodzących z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej został opisany w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 438/2001 z 2 marca 2001 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 dotyczącego zarządzania i systemu kontroli pomocy udzielonej w ramach strukturalnych. Określone są w nim poziomy kontroli oraz obowiązki, jakie w tym zakresie powinno realizować państwo członkowskie, które ponadto określa, jakie służby realizują poszczególne obowiązki. Ponadto zagadnienia związane z kontrolą zostały opisane w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. nr 116, poz. 1260), jednak tylko w zakresie realizacji NPR, a nie kontroli wydawania poszczególnych płatności.
Kontrole nadzorcze
Kontrole typu nadzorczego realizowane są przez poszczególne instytucje zarządzające i wdrażające (art. 4 rozporządzenia nr 438/01). Są to podstawowe kontrole realizowane w czasie wdrażania danego programu działania na podstawie zapisów zawartych w umowach między beneficjentem a instytucją wdrażającą. Ich celem jest sprawdzenie poprawności oraz rzeczywistej realizacji projektu. Kontrole realizowane przez instytucję płatniczą (art. 9 rozporządzenia nr 438/01) obejmują proces tzw. certyfikacji pośredniej, który ma na celu przedstawienie Komisji Europejskiej zapewnienia, iż wydatki przedłożone do refundacji (wnioski o płatność pośrednią lub końcową) są poprawne. Jest to jednak kontrola typu formalnego (kontrola dokumentacji), zasadniczo beneficjenci nie są objęci tymi czynnościami.
Opisane kontrole są kontrolami typu nadzorczego, realizowanymi przez instytucje tworzące system zarządzania i kontroli (instytucja płatnicza, instytucje wdrażające, instytucje zarządzające).
Kontrole zewnętrzne
Podstawowy typ kontroli realizowanej na podstawie art. 10 i 15 rozporządzenia nr 438/01 powierzono kontroli skarbowej. Zadanie to realizowane jest przez urzędy kontroli skarbowej, pod merytorycznym nadzorem Biura Międzynarodowych Relacji Skarbowych. Kontrole mogą być wykonywane na każdym poziomie wdrażania, we wszystkich instytucjach i we wszystkich podmiotach, które uczestniczą w procesie wdrażania funduszy strukturalnych, niezależnie od ich formy prawnej. Kontrole realizowane w związku z wykorzystaniem środków z funduszy strukturalnych nie są kontrolami, które są ograniczone ustawą z 6 sierpnia 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807 z późn. zm.).
Z punktu widzenia beneficjenta są one najbardziej dolegliwymi kontrolami. Ich reżim został opisany w ustawie z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. nr 100, poz. 442 z późn. zm.) oraz w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60). (…)
Dalsza część artykułu na stronie >>www.gazetasamorzadu.infor.pl<<
