Odpowiedz na: ZFŚS

[meg]

Artykuł z Rzeczpospolitej (Dobra Firma 03.10.2007 nr 231)

ŚWIADCZENIA DLA PERSONELU

Raczej nie zintegrujesz załogi na koszt funduszu socjalnego

Większości imprez integracyjnych pracowników nie wolno ci sfinansować z funduszu socjalnego. Jeśli jednak wyłożysz na ten cel własne środki, masz prawo zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów

Niewątpliwie większe zintegrowanie załogi przekłada się na lepsze wyniki firmy. Pracodawcy, doceniając znaczenie tzw. czynnika ludzkiego, starają się zapewnić warunki sprzyjające zespoleniu zatrudnionych bez względu na zajmowane przez nich stanowisko. Często organizują w tym celu tzw. imprezy integracyjne.

W JAKICH FORMACH

Niechętnie jednak środki na nie wykładają z własnej kasy, zwykle pokrywają z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Nie zawsze jest to zgodne z przepisami. Z funduszu socjalnego nie wolno bowiem finansować większości takich spotkań. Popatrzmy, jak to wygląda w praktyce.

Przykład 1
Spółka zorganizowała imprezę integracyjną dla ogółu pracowników z rodzinami oraz dla zaproszonych przedstawicieli firm z nią współpracujących. Faktura zbiorcza, którą otrzymała od organizatora imprezy, obejmowała m.in. koszty usług gastronomicznych, wynajmu sali i występu zespołu muzycznego.

Przykład 2
Prezes firmy chce się spotkać przed świętami Bożego Narodzenia z personelem, by złożyć życzenia świąteczne i podziękować za całoroczną pracę. Wynajął firmę kateringową, która dostarczyła posiłki i obsługę kelnerską. Jednym z punktów spotkania było także wręczenie wszystkim pracownikom zakupionych przez firmę bonów towarowych o wartości 300 zł oraz firmowych upominków.

Przykład 3
Pracodawca organizuje czterodniową wycieczkę autokarową w góry dla pracowników z rodzinami i dla byłych pracowników – emerytów z rodzinami. Wynajął w tym wyspecjalizowaną agencję turystyczną, która ma zorganizować całą wyprawę.

Ze względu na charakter dwóch pierwszych imprez nie należy ich opłacać z funduszu socjalnego. Zakład powinien je zatem sfinansować z własnych pieniędzy. Można natomiast zakupić ze środków socjalnych wycieczkę dla pracowników i emerytów. Pod warunkiem, oczywiście, że udział w imprezie zostanie obwarowany kryteriami socjalnymi zgodnie z ustawą z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.). Także Ministerstwo Finansów oraz organy skarbowe ostatnio prezentują pogląd, że istnieje związek przyczynowy w rozumieniu przepisów podatkowych między poniesieniem wydatków na rzecz integracji pracowników i firmowymi kosztami uzyskania przychodu.

FIRMOWA WIGILIA NA KOSZT SZEFA

Zatrudniający nie ma zatem prawa pokryć wydatków poniesionych na imprezy opisane w przykładach 1 i 2 z funduszu socjalnego. Przemawiają za tym następujące argumenty:
¦ Kosztów takich nie można zaliczyć do działalności socjalnej, gdyż są nią -w świetle art. 2 pkt 1 ustawy – wyłącznie usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności sportowo-rekreacyjnej, kulturalno-oświatowej, udzielanie pomocy materialnej w formie finansowej lub rzeczowej oraz zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych w umowie (wykaz ma charakter zamknięty).
¦ Funduszu socjalnego nie wolno wydatkować na rzecz osób innych niż uprawnione do korzystania z jego środków, tj. pracowników, byłych pracowników – emerytów i rencistów, rodzin obu tych grup oraz innych osób, uprawnionych według decyzji zakładu ze względu na ich trudną sytuację socjalną, podopiecznych domów starości czy dziecka. Nie należą do nich z pewnością przedstawiciele firm współpracujących z pracodawcą.
¦ Przyznając pomoc socjalną, stosujemy wyłącznie kryteria socjalne, czyli oceniamy i porównujemy sytuację życiową, rodzinną i materialną przy rozliczaniu kosztów uczestnictwa osób uprawnionych i uczestniczących w spotkaniu.

LICZĄ SIĘ KRYTERIA MATERIALNE

Są, oczywiście, pewne usługi, które mogą integrować załogę i które wolno z zachowaniem ustawowych zasad finansować z funduszu socjalnego. Chodzi przykładowo o wycieczkę czy wyjście do teatru. Takie formy integracji stanowią bowiem kompleksową usługę turystyczną, łączącą w sobie zarówno elementy relaksu, jak i działalności kulturalno-oświatowej (zwiedzanie instytucji i obiektów kultury). Uczestnicy powinni jednak dokładać do wycieczki w różnym stopniu. Wykorzystywanie środków funduszu łączy się bowiem zawsze z koniecznością ustalenia, do kogo ma trafić dopłata. Innymi słowy przyznanie dopłaty zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej (dochodowej) osób uprawnionych do korzystania z funduszu. Znaczy to w praktyce, że świadczeń z funduszu firma udziela indywidualnym odbiorcom. Dlatego też, z uwagi na zróżnicowaną sytuację socjalną zainteresowanych, fundusz nie może finansować im wszystkim świadczeń w jednakowej wysokości. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 20 sierpnia 2001 r. (IPKN579/00). Zwykle rodzi to konieczność partycypowania uczestników w kosztach organizacji usług socjalnych.

CO NA TO RESORT

Ministerstwo Finansów zajmuje podobne stanowisko. Obowiązujące zasady przyznawania świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych uniemożliwiają ich użycie na finansowanie zakładowych imprez okolicznościowych (np. spotkań świątecznych) oraz integracyjnych – czytamy w jego piśmie (PB3/GN-8213298/05/1680). Jeśliby natomiast pracodawca sfinansował takie wydatki ze środków obrotowych, to wydatki na zorganizowanie takich imprez, jako tzw. koszty pracownicze, można uznać do celów podatkowych za koszt uzyskania przychodu firmy. Wydatki te związane są bowiem z prowadzoną przez podatnika działalnością oraz mają na celu poprawę atmosfery pracy i zintegrowanie pracowników z pracodawcą (podatnikiem), a przez to zwiększenie efektywności ich pracy.

W związku z tym spełniony jest w tym wypadku warunek istnienia związku przyczynowo-skutkowego między wydatkami pracodawcy i uzyskanymi przez przedsiębiorcę przychodami.

Takie też stanowisko zajmują organy skarbowe, np. Izba Skarbowa w Warszawie w decyzji z 7 lipca 2005 r. (1401/PD-4230Z-36/05/IJ), Izba Skarbowa w Zielonej Górze w decyzji z 27 stycznia 2005 r. (I-1/423/6/05) czy Izba Skarbowa w Opolu w piśmie z 25 lipca 2006 r. (PD-I-42181/I/10/AB/06).

CZYSTY ZYSK DLA UCZESTNIKA

Do przychodów pracownika w rozumieniu przepisów podatkowych, oprócz wynagrodzenia za pracę, zaliczamy także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Uczestnictwo w imprezie integracyjnej można więc zakwalifikować jako nieodpłatne świadczenie. Jednak tylko wówczas, gdy da się ustalić konkretną kwotę świadczenia przypadającą na jednego pracownika – tłumaczy resort finansów w piśmie z 31 sierpnia 1995 r. (PO5/1-3157/0650/95). Większość zbiorowych imprez jest niezwykle trudno tak rozliczyć, by przypisać określony przychód każdemu uczestnikowi. Organy skarbowe uważają w takiej sytuacji, że nie jest to przychód dla konkretnego pracownika i pracodawca nie jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek od osób fizycznych, a co za tym idzie – także składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.